بایوس مادربرد یک تراشه سخت افزاری است که نقش مهمی در کامپیوتر ایفا می‌کند. با این حال در منابع اینترنتی کمتر در مورد آن بحث می‌شود. در این موضوع قصد داریم به شکل مختصر و ساده در مورد بایوس، اطلاعاتی مفید را با شما به اشتراک بگذاریم.
بایوس مادربرد چیست؟
بایوس مادربرد یک مدار مجتمع (IC) کوچک سخت افزاری بر روی مادربورد است. Basic Input/Output System که به شکل مخفف آن را BIOS می‌نامیم، مدار مجتمعی تشکیل شده از یک میان افزار یا Firmware و حافظه Flash از نوع ROM (فقط خواندنی و غیرقابل تغییر) است.
برای آنکه کاربران به اطلاعات موجود در ic بایوس مادربرد دسترسی داشته باشند و بتوانند تنظیماتی مانند اورکلاک یا تغییر الویت‌ها را انجام دهند، به یک رابط کاربری نیازمندیم که در اصطلاح عمومی به آن، محیط داخل بایوس/صفحه بایوس/صفحه بوت و یا صفحهSetup گفته می‌شود و با فشردن کلید Del یا Delete در ابتدای روشن شدن کامپیوتر و پیش از لود شدن ویندوز، وارد این محیط می‌شویم. این رابط کاربری در مادربردها می‌تواند در حالت Legacy یا UEFI باشد که در ادامه به آن می‌پردازیم. فروش مادربرد در اسکات استور.
بایوس چه کاری انجام می‌دهد؟
به غیر از حافظه CMOS که در مورد آن توضیح دادیم، مهمترین وظیفه خود بایوس، چک کردن اتصال و سلامت سخت‌افزارها در هنگام روشن شدن کامپیوتر و پیدا کردن درایوی که سیستم عامل بر روی آن نصب شده است، می‌باشد.
از آنجا که حافظه بایوس فقط خواندنی است، برای آنکه کاربر بتواند تنظیماتی را در مادربرد تغییر دهد و آن تغییرات ذخیره شود، نیاز به یک حافظه جانبی به نام CMOS داریم. CMOS یک حافظه مجتمع بر روی ic بایوس است که وظیفه ذخیره تنظیماتی که توسط کاربر تعیین می‌شود را به همراه ساعت و تاریخ بر عهده دارد. با انجام عمل Clear CMOS یا همان درآوردن باتری مادربرد، برق رسانی به CMOS قطع می‌شود و پس از چند لحظه تنظیماتی که کاربر در بایوس مادربرد تغییر داده است به حالت اولیه برمی‌گردد.
بایوس‌ها در گذشته از نوع Legacy بودند که رابط کاربری غیر گرافیکی با ظاهر بسیار ساده‌ای را دارا بودند. همچنین از نوع فرمت قدیمی MBR در هارد دیسک‌ها پشتیبانی می‌کردند. از آنجا که فرمت MBR برای تعداد و حجم پارتیشن‌ها محدودیت ایجاد می‌کرد، فرمت جدیدی به نام GPT معرفی شد.
امروزه بایوس مادربردها با پشتیبانی از فرمت GPT هارد و به واسطه رابط کاربری جدید که مانند یک شبه سیستم عامل کوچک، با نام UEFI است، در محیط گرافیکی، امکان کار با موس را داخل رابط کاربری بایوس مادربرد فراهم آورده‌اند. همچنین سرعت شناسایی درایو بوت ویندوز و شناسایی اتصال و سلامت قطعات در بایوس‌های جدید بسیار افزایش یافته است. خرید مادربرد از اسکات استور.
رابط کاربری Legacy
رابط کاربری UEFI
از آنجا که نقش بایوس در روشن شدن و شناسایی درایو بوت (SSD یا هاردی که سیستم عامل روی آن نصب شده است) کامپیوتر بسیار حیاتی است، در بعضی مادربردها به غیر از بایوس اصلی، یک بایوس پشتیبان یا بک آپ، قرار داده می‌شود تا در صورت از دست رفتن اطلاعات بایوس اصلی، بایوس پشتیبان آن را ترمیم نماید.
آپدیت کردن بایوس
آپدیت کردن بایو به معنی نصب میان افزار یا همان Firmware به روزتر روی حافظه بایوس است. معمولاً سازندگان مادربرد، همزمان با عرضه سخت‌افزارهای جدیدی مانند CPU، کارت‌های توسعه و… که به تازگی و بعد از ساخت مادربرد به بازار عرضه می‌شوند، یک نسخه به روزتر از بایوس را برای مادربردهای قبلی که فروخته شده‌اند، توزیع می‌کنند. بدین ترتیب بعضی از سخت‌افزارهای جدیدی که با ساختار مادربردتان سازگارند اما برای بایوس قابل شناسایی نیستند، شناسانده می‌شوند.
در خصوص لزوم آپدیت کردن بایوس باید به این موضوع توجه کنیم که ورژن بایوس مادربردمان، تنها برای شناسایی بعضی از سخت‌افزارهای جدید توزیع می‌شود و تأثیری بر کارایی کامپیوتر ندارد. بنابراین بهتر است تا زمانی که قصد شناساندن قطعه ناشناس را ندارید، بایوس را آپدیت نکنید. همچنین آپدیت بایوس را حتماً به افراد متخصص بسپارید.
برای خرید مادربورد از اسکات استور کلیک کنید.
